قبل از هر چیزی باید بگوییم که غار یخ مراد با غارهایی که تا به الان در ایران دیده‌اید، فرق دارد. دلیلش هم این است که دریچه ورودی این غار در ارتفاعات بالا قرار گرفته و برای دیدن آن باید یک ساعت پیاده‌روی و کوهنوردی را به جان بخرید. البته از همین الان بگوییم که مسیر کوهنوردی و پیاده‌روی اصلا کار راحتی نیست.
اما اگر خودتان را به غار شگفت‌انگیز یخ مراد برسانید با دیدن این غار مرموز و هیجان‌انگیز که به جای قندیل‌های آهکی، قندیل‌های یخی و شفاف از سقف و کف این غار بیرون زده‌اند، خستگی راه فراموشتان می‌شود.
مشهورترین غار استان البرز
غار “یخ مراد” از جمله غارهای دیدنی و زیبایی است که در آبادی گچسر واقع در ۸۴ کیلومتری کرج در جاده چالوس قرار دارد. این غار تقریبا به فاصله دو ساعت راه، در طول جاده‌ای به طرف غرب روستای( کهنه ده) ۶۹ کیلومتری کرج قرار دارد. دهانه غار به عرض ۹.۵ متر و به ارتفاع سه متر رو به شمال شرقی باز شده است.
این غار در ادوار گذشته زیر آب بوده و در حقیقت یک غار زیر دریایی است. این موضوع از وضع طبیعی غار و بقایای فسیل “کاردینال” که در روی تخته سنگی در مدخل غار باقی مانده، روشن می‌شود و فسیل مزبور از نرم‌تنان دریایی است که در دوران سوم زمین شناسی وجود داشته و بدین ترتیب اگر پیدایش غار را همزمان با آن بدانیم، عمر آن بالغ بر ۵۰ میلیون سال است.
این غار بادگیر و هواکش‌های فراوانی دارد که هوا با شدت به داخل غار وارد شده و فضای غار را فوق‌العاده سرد کرده و موجب یخ زدن آب‌های موجود در آن می‌شود. یخ‌های غار از اواسط ماه دوم بهار شروع به ذوب شدن می‌کنند و به طور کلی این یخچال دارای سه تالار بزرگ، سه یخچال زیر زمینی، هفت حلقه چاه و چند قسمت دیگر است.
نکته قابل توجه اینکه بخشی از غار مزبور، چهار طبقه می‌شود که در یک امتداد عمومی به عمق ۲۰ متر روی هم قرار می‌گیرند و این تنها غار ایران است که با این کیفیت مشاهده می‌شود.
قسمت‌های مختلف غار یخ مراد
غار یخ مراد از سه یخچال زیرزمینی، سه تالار بزرگ و هفت حلقه چاه تشکیل شده و برخلاف دیگر غارها از تزئینات آهکی کمی برخوردار است و بیشتر غارسنگ‌‌ها و قندیل‌های یخی در این غار به چشم می‌خورد.
با ورود به غار اولین تالاری که پیش چشمتان قرار می‌گیرد، تالار سنگلاخی است. طول و عرض این تالار ۱۲ در ۱۸ متر هست و ارتفاع آن نیز به ۶ متر می‌رسد. در انتهای تالار سنگلاخی سه راهرو قرار دارد که راهروی سوم در سمت چپ تالار، شما را به تالار دوم می‌رساند. تالار دوم دو متر طول و یک متر عرض دارد و در زیر آن پرتگاهی به عمق هشت متر به چشم می‌خورد.
پس از تالار دوم، تالار سوم قرار دارد که سقف آن از دیگر تالارها بلندتر است و بر دیوارها و سقف آن غارسنگ‌هایی به شکل نخودی و گل کلمی خودنمایی می‌کنند.
در انتهای غار زیبای یخ مراد هم دخمه‌ای به نام دخمه دوقلو قرار دارد که به وسیله پرتگاهی به عمق پنج متر از تالار سوم جدا شده است. دخمه اول پوشیده از یخ‌های دائمی است و یک آبشار یخی و همچنین دریاچه یخی اصلی غار را در خود جای داده است. در دخمه دوم هم یک دریاچه یخی دیگر دیده می‌شود.
ویژگی‌های غار یخ مراد
یخ‌های دائمی: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد غار یخ‌مراد، یخ‌های دائمی در بخش‌هایی از آن است. این یخ‌ها که حتی در تابستان نیز از بین نمی‌روند، به دلیل سرمای زیاد در اعماق غار شکل گرفته‌اند. وجود این یخ‌ها جلوه‌ای زیبا و خاص به غار داده و از آنجا که تماشای یخ‌ها در تابستان جذابیت بیشتری دارد، بیشتر گردشگران در این فصل از غار بازدید می‌کنند.
استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها: مانند بسیاری از غارهای دیگر، غار یخ‌مراد نیز دارای استالاکتیت‌ها (قندیل‌های سنگی که از سقف آویزان هستند) و استالاگمیت‌ها (قندیل‌های سنگی که از کف غار رشد می‌کنند) است که طی هزاران سال و به‌مرور زمان تشکیل شده‌اند. این قندیل‌های طبیعی به غار زیبایی خاصی بخشیده‌اند.
نام گذاری: طبق برخی از باورها و داستان‌های محلی، غار یخ‌مراد در گذشته به‌عنوان محل عبادت یا حتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شده است. برخی مردم محلی اعتقاد داشتند که هوای داخل غار خاصیت درمانی دارد و می‌تواند برای بیماری‌های مختلف مؤثر باشد. به همین دلیل نام «یخ‌مراد» به معنای “یخی که مراد می‌دهد” بر آن نهاده شده است.
عمق و طول: غار یخ مراد دارای چندین دالان و تالار است که برخی از آن‌ها به عمق ۳۰ تا ۵۰ متر می‌رسند. همچنین این غار دارای طبقات مختلف است که امکان گشت‌وگذار بیشتری را به بازدیدکنندگان می‌دهد.
مسیر دسترسی: برای بازدید از این غار در هر کجای ایران که هستید باید خودتان را به تهران برسانید. از تهران وارد جاده زیبا و دیدنی کرج- چالوس شوید. بعد از طی مسافتی درحدود ۶۰-۷۰ کیلومتر نرسیده به گچسر و در قسمت غربی جاده، به سمت روستای کهنه ده بروید. در این جاده فرعی پس از طی چهار کیلومتر نهایتا به یک دوراهی خواهید رسید که راه سمت راست شما را به نزدیکی این غار می‌رساند.
در این‌جا ماشین‌تان را پارک کنید، وسایل و تجهیزات لازم را بردارید و بقیه مسیر را پیاده بروید. پس از حدود یک ساعت پیاده‌روی که (نیم ساعت آن پیاده‌روی در مسیری با شیب ملایم و نیم ساعت دیگر آن کوهنوردی در مسیری با شیب تند است)، در نهایت پس از عبور از پلی که بر روی رودخانه قرار دارد، به غار یخ مراد می‌رسید.
بهترین زمان بازدید: غار یخ مراد در ارتفاعات کوه‌های منطقه و در ارتفاع ۲۶۴۰ متری از سطح دریا واقع شده است. وقتی به دیدن غار زیبای یخ مراد می‌روید باید انتظار آب‌وهوای سرد و کوهستانی را داشته باشید. علاوه بر آب‌وهوای محیط بیرون مسئله دیگری که این غار را از سایر غارهای ایران متمایز کرده است، اختلاف دمای فضای داخل و بیرون غار است.
سایر غارها به دلیل وجود بخار آب و عدم ارتباط با فضای بیرونی از جریان هوا بی‌نصیب هستند و به همین دلیل دمای آن‌ها ۱۰ درجه گرم‌تر از فضای بیرونی است. اما غار یخ مراد برخلاف نمونه‌های مشابه خود به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا، تاثیر کانی‌ها، داشتن منافذ زیاد در دیواره‌های غار و وجود جریان هوا، دمای بسیار کمتری نسبت به فضای بیرون دارد. در حقیقت همین اختلاف دما باعث شده تا فضای داخل این غار تبدیل به یک یخچال طبیعی با قندیل‌های بزرگ یخی شود.
به طور کلی در فصل بهار و تابستان آب‌وهوای غار یخ مراد خنک و دل‌نشین است و برای فرار از گرمای تابستان پناهگاه دل‌چسبی به شمار می‌رود. در پاییز و زمستان هم آب‌وهوای این غار بسیار سرد است و طبیعت اطرافش مشغول میزبانی از دانه‌های برف و باران هستند.
لینک منبع
کوه و غار
