کالیبراسیون چیست؟
در پاسخ کالیبراسیون چیست باید بگوییم؛ کالیبراسیون در استاندارد ملی ایران به معنای مقایسه یک دستگاه اندازهگیری با یک مرجع معتبر و ارزیابی دقت آن نسبت به این مرجع است. این فرآیند شامل شناسایی و اصلاح خطاهای موجود در دستگاه میباشد. به زبان سادهتر، کالیبراسیون به بررسی و تأیید دقت یک واحد اندازهگیری در برابر یک استاندارد شناخته شده اشاره دارد.
اهمیت انجام کالیبراسیون در دستگاههای آزمایشگاهی و پزشکی به خاطر تاثیر مستقیم آن بر کیفیت نتایج و دقت آزمایشهاست. برای اینکه بتوانیم به نتایج قابل اعتماد و با کیفیت بالا برسیم، لازم است که این مراحل بهطور منظم انجام شوند. به همین دلیل، کالیبراسیون به عنوان یک مرحله ضروری در فرآیند اندازهگیری و آزمونها شناخته میشود و باید بهطور جدی در تمام تجهیزات مورد استفاده در حوزههای علمی و پزشکی مورد توجه قرار گیرد.
کالیبراسیون ابزار دقیق به چه معناست؟
فرآیند کالیبراسیون در ابزار دقیق، روشی اساسی برای تضمین دقت و صحت اندازهگیریها است. در این روش، ابزار با یک استاندارد معتبر مقایسه میشود تا هرگونه انحراف و خطا در اندازهگیری مشخص شود. پس از تعیین خطا، ابزار دقیق با توجه به این خطا، تنظیم و تصحیح میگردد تا نتایج اندازهگیری شده با واقعیت منطبق باشد. این فرایند تضمین میکند که ابزار دقیق، دادههای قابل اعتماد و دقیق ارائه میدهد.
این فرآیند معمولاً شامل مقایسه اندازه گیری های ابزار دقیق با مقادیر دقیق یک استاندارد یا منبع مرجع دیگر است. در صورت وجود هر گونه تفاوت یا عدم دقت ابزار دقیق به منظور تنظیم و تنظیم مجدد به مرکز کالیبراسیون یا تعمیرکاری فرستاده می شود. برخی از ابزارهای دقیق مانند ترمومترها وزنه،ها فشارسنجها سرعت سنجها و … برای کاربردهای اندازه گیری دقیق وابسته به زمان و محیط میتوانند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند ،دما فشار رطوبت و … قرار گیرند به همین دلیل کالیبراسیون به عنوان یک فرآیند مهم برای اطمینان از دقت و کیفیت اندازه گیریهای ابزار دقیق به شدت توصیه می شود.
کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق چگونه است؟
نوع کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق مورد نیاز بستگی به نوع تجهیزات ابزار دقیق و استانداردهای مربوطه دارد. در زیر به برخی از انواع کالیبره معمول در تجهیزات ابزار دقیق اشاره میکنم:
کالیبره الکتریکی
تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی، از جمله مولتیمترها، آمپرمترها، ولتمترها و سایر دستگاههای مشابه، از نوع الکتریکی بهره میبرند. این نوع، فرآیند اندازهگیری و کالیبراسیون این دستگاهها را با استفاده از استانداردها و ابزارهای الکتریکی انجام میدهد، که شامل فرکانسسنجها و اسیلوسکوپها نیز میشود.
مراحل کالیبره الکتریکی عموماً شامل موارد زیر است:
- تهیه استانداردها: برای نوع الکتریکی، استانداردهای معتبری که دارای دقت و صحت مورد نیاز هستند، باید تهیه شوند. این استانداردها میتوانند شامل منابع ولتاژ و جریان، مقاومتهای دقیق، فرکانسهای معتبر و سایر وسایل اندازهگیری الکتریکی باشند.
- آمادهسازی دستگاه: قبل از انجام کالیبراسیون مانومتر یا هر تجهیز دیگری، دستگاه اندازهگیری باید بررسی و آمادهسازی شود. این شامل تمیز کردن دستگاه، بررسی وضعیت سوکتها و اتصالات، و اعمال تنظیمات و پارامترهای مورد نیاز است.
- انجام این عمل: در این مرحله، دستگاه اندازهگیری با استفاده از استانداردها و دستگاههای الکتریکی مورد بررسی قرار میگیرد. مقادیر اندازهگیری توسط دستگاه مورد نظر و استانداردها مقایسه شده و اعمال تنظیمات و تنظیمات لازم برای تطبیق دستگاه با استانداردها صورت میگیرد.
- صدور گواهی: پس از انجام کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق ، گواهی صادر میشود که حاکی از این است که دستگاه مورد نظر در محدوده دقت و صحت مورد نیاز قرار دارد. این گواهی شامل جزئیات، نتایج اندازهگیری و هر گونه تنظیمات و تغییرات اعمال شده به دستگاه است.
- نگهداری و بررسی دورهای: پس از این عمل، دستگاه باید به طور منظم نگهداری شود و بررسی دورهای برای اطمینان از صحت و قابلیت اعتماد آن انجام شود.
انجام کالیبراسیون الکتریکی به عنوان یک نیاز ضروری، به ما کمک میکند تا از دقت و صحت اندازهگیری تجهیزات الکتریکی اطمینان حاصل کنیم. با گذشت زمان و استفاده مکرر از این تجهیزات، امکان دارد که دقت آنها کاهش یابد و از استانداردهای مورد نظر فاصله بگیرد. همچنین، عواملی مانند شرایط محیطی، خطاهای انسانی و خرابیهای سیستم میتوانند بر دقت این ابزارها تأثیر منفی بگذارند. با انجام کالیبراسیون منظم و دقیق، میتوانیم دقت تجهیزات را حفظ کرده و اطمینان حاصل کنیم که اندازهگیریها درست و قابل اعتماد هستند. این فرآیند نه تنها به بهبود کیفیت کار کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات جدی در سیستمها و نتایج نادرست نیز جلوگیری میکند.
کالیبراسیون ابزار دقیق مکانیکی
کالیبراسیون ابزارهای دقیق مکانیکی به فرایندهایی اطلاق میشود که با بهرهگیری از استانداردهای مشخص و دستگاههای مکانیکی، دقت و صحت عملکرد تجهیزاتی مانند فشارسنجها، نیروسنجها، ابزارهای اندازهگیری جرم، طول، زاویه و دیگر مشخصات مکانیکی را مورد ارزیابی و تنظیم قرار میدهد. این فعالیتها به منظور اطمینان از عملکرد صحیح و دقیق دستگاهها انجام میشود و اهمیت ویژهای در زمینههای صنعتی و علمی دارد. از آنجایی که دقت اندازهگیری در بسیاری از فرآیندها و آزمایشها حیاتی است، کالیبراسیون منظم و دقیق این ابزارها برای حفظ کیفیت و اعتبار دادههای بهدستآمده ضروری میباشد. به همین دلیل، داشتن یک برنامه منظم برای کالیبراسیون میتواند به بهبود عملکرد و کاهش خطاها در اندازهگیریها کمک شایانی نماید.
مراحل کالیبره مکانیکی عموماً شامل موارد زیر است:
- تهیه استانداردها: برای نوع مکانیکی، استانداردهای معتبری که دارای دقت و صحت مورد نیاز هستند، باید تهیه شوند. این استانداردها میتوانند شامل دستگاههای بررسی فشار، نیروسنجها، اتومبیلهای کنترلی و سایر وسایل اندازهگیری مکانیکی باشند.
- آمادهسازی دستگاه: قبل از انجام، دستگاه اندازهگیری باید بررسی و آمادهسازی شود. این شامل تمیز کردن دستگاه، بررسی وضعیت اتصالات و قطعات مکانیکی، و اعمال تنظیمات و پارامترهای مورد نیاز است.
- انجام کالیبراسیون: در این مرحله، دستگاه اندازهگیری با استفاده از استانداردها و دستگاههای مکانیکی مورد بررسی قرار میگیرد. مقادیر اندازهگیری توسط دستگاه مورد نظر و استانداردها مقایسه شده و اعمال تنظیمات لازم برای تطبیق دستگاه با استانداردها صورت میگیرد.
- صدور گواهی: پس از انجام، گواهی صادر میشود که حاکی از این است که دستگاه مورد نظر در محدوده دقت و صحت مورد نیاز قرار دارد. این گواهی شامل جزئیات، نتایج اندازهگیری و هر گونه تنظیمات و تغییرات اعمال شده به دستگاه است.
- نگهداری و بررسی دورهای: پس از آن، دستگاه باید به طور منظم نگهداری و بررسی دورهای برای اطمینان از از حفظ دقت و صحت آن. این شامل تعویض قطعات فرسوده، تنظیمات مجدد و بررسی عملکرد دستگاه است.
کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق مکانیکی بسیار مهم است زیرا اندازهگیری دقیق و صحیح ویژگیهای مکانیکی در بسیاری از صنایع و بخشهای علمی و فنی بسیار اساسی است. به عنوان مثال، در صنایع خودروسازی، هوافضا، الکترونیک، پزشکی و سایر صنایع، دستگاهها و وسایلی که بر مبنای اندازهگیری مکانیکی عمل میکنند، باید دارای دقت و صحت بالا باشند تا اطمینان حاصل شود که محصولات و فرآیندها به درستی عمل میکنند و مشکلاتی را در آینده ایجاد نمیکنند.
کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق حرارتی
فرآیند کالیبراسیون در ابزار دقیق حرارتی، روشی اساسی برای تضمین دقت و صحت تجهیزات اندازهگیری دما است. این فرایند شامل استفاده از استانداردها و دستگاههای مرجع حرارتی برای ارزیابی و تنظیم دقت ترمومترها، ترموکوپلها، پیرومترها و سایر سنسورهای دما میباشد. هدف اصلی کالیبراسیون، اطمینان از عملکرد صحیح و دقیق این ابزارها در اندازهگیری پارامترهای حرارتی است.
مراحل حرارتی عموماً شامل موارد زیر است:
- تهیه استانداردها: برای نوع حرارتی، استانداردهای معتبری که دارای دقت و صحت مورد نیاز هستند، باید تهیه شوند. این استانداردها میتوانند شامل دستگاههای حرارتی، ترموکوپلها با دقت شناخته شده، ترمومترهای مرجع یا منابع حرارتی با دقت و قابلیت تنظیم دما باشند.
- آمادهسازی دستگاه: قبل از انجام کالیبراسیون سنسور فشار و… ، دستگاه حرارتی باید بررسی و آمادهسازی شود. این ممکن است شامل تمیز کردن دستگاه، بررسی وضعیت سنسورها و قطعات حرارتی، اعمال تنظیمات و پارامترهای مورد نیاز و استعلام از دستگاه در محدوده دما باشد.
- انجام کالیبراسیون: در این مرحله، دستگاه حرارتی با استفاده از استانداردها و دستگاههای حرارتی مورد بررسی قرار میگیرد. مقادیر اندازهگیری توسط دستگاه مورد نظر و استانداردها مقایسه شده و اعمال تنظیمات و تنظیمات لازم برای تطبیق دستگاه با استانداردها صورت میگیرد. این ممکن است شامل تنظیم دما، اعمال تعویضی در سنسورها یا تنظیمات دستگاه باشد.
- صدور گواهی: پس از انجام کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق، گواهی صادر میشود که حاکی از این است که دستگاه مورد نظر در محدوده دقت و صحت مورد نیاز قرار دارد. این گواهی شامل جزئیات، نتایج اندازهگیری و همچنین تاریخ و نام فردی که کالیبراسیون را انجام داده است.
کالیبراسیون ابزار دقیق شیمیایی
در فرایند کالیبراسیون ابزار دقیق شیمیایی، تجهیزات و دستگاههای تخصصی مورد استفاده در آزمایشگاهها و صنایع شیمیایی، تحت ارزیابی دقیق قرار میگیرند تا دقت و صحت عملکردشان تضمین شود. این فرآیند شامل تنظیم و تطبیق این ابزارها برای دستیابی به نتایج قابل اعتماد در اندازهگیریها و تجزیه و تحلیلهای شیمیایی است. هدف اصلی، اطمینان از صحت دادههای حاصل از این تجهیزات است تا در تصمیمگیریهای مهم و حساس، دقت و اعتبار لازم را داشته باشند.
مراحل این نوع کالیبره شیمیایی عموماً شامل موارد زیر است:
- استانداردها: استفاده از استانداردهای شیمیایی با دقت شناخته شده بسیار مهم است. استانداردها میتوانند شامل محلولهای استاندارد، ترازوها، مواد مرجع و دستگاههای اندازهگیری با دقت و شرایط مشخص باشند.
- آمادهسازی دستگاهها: قبل از انجام کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق ، دستگاهها و وسایل شیمیایی باید بررسی و آمادهسازی شوند. این شامل تمیز کردن و عیبیابی دستگاهها، بررسی وضعیت سنسورها، تعویض قطعات مصرفی، تنظیم پارامترها و استعلام از دستگاه در محدوده اندازهگیری مورد نظر است.
- انجام کالیبراسیون: در این مرحله، دستگاه یا وسیله شیمیایی با استفاده از استانداردها و روشها مورد بررسی قرار میگیرد. دادههای حاصل از دستگاه مورد نظر با استانداردها مقایسه میشود و نیازمندیهای تنظیمات و تنظیمات لازم برای تطبیق دستگاه با استانداردها اعمال میشود.
- گواهی: پس از انجام، گواهی صادر میشود. این گواهی شامل جزئیات، نتایج اندازهگیری، تاریخ و نام فردی که کالیبراسیون را انجام داده است. این گواهی نشان میدهد که دستگاه شیمیایی در محدوده دقت و صحت مورد نیاز قرار دارد.
کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق فیزیکی
فرآیندهای فیزیکی، شامل مجموعهای از اقدامات دقیق و منظم است که در آن تجهیزات و ابزارهای فیزیکی مورد ارزیابی قرار میگیرند تا صحت و دقت اندازهگیریهای خود را اثبات کنند. هدف اصلی این فرآیند، تضمین عملکرد درست و قابل اعتماد دستگاهها در اندازهگیری پارامترهای فیزیکی مختلف است. این اقدامات شامل کالیبراسیون، آزمایش و تنظیم دستگاهها میشود تا نتایج حاصل از آنها دقیق و قابل اعتماد باشد.
برخی از مثالهای فیزیکی شامل موارد زیر میشوند:
- اندازهگیری وکالیبره دما: در این نوع کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق ، دستگاههای اندازهگیری دما مانند ترمومترها، ترموکوپلها و ترمواستاتها با استفاده از استانداردها و روشها، تنظیم میشوند. این شامل بررسی دقت و صحت اندازهگیری در محدوده دمایی مورد استفاده است.
- اندازهگیری و کالیبراسیون فشار: در این نوع، دستگاههای اندازهگیری فشار مانند مانومترها، فشارسنجها و ترانسمیترهای فشار با استفاده از استانداردها و روشها، تنظیم و تنظیم میشوند. این شامل بررسی دقت و صحت اندازهگیری در محدوده فشاری مورد استفاده است.
- اندازهگیری و کالیبره جریان: در این نوع، دستگاههای اندازهگیری جریان مانند کالیبراسیون فلومترها، سنسورهای جریان و کالیبراتورهای جریان با استفاده از استانداردها و روشها، تنظیم و تنظیم میشوند. این شامل بررسی دقت و صحت اندازهگیری در محدوده جریانی مورد استفاده است.
- اندازهگیری و کالیبراسیون ولتاژ و جریان الکتریکی: در این نوع، دستگاههای اندازهگیری ولتاژ و جریان الکتریکی مانند مولتیمترها، آمپرمترها و کالیبراتورهای الکتریکی با استفاده از استانداردها و روشها، تنظیم و تنظیم میشوند. این نوع کالیبراسیون تجهیزات ابزار دقیق شامل بررسی دقت و صحت اندازهگیری ولتاژ و جریان الکتریکی در محدوده مورد استفاده میشود.
- اندازهگیری و کالیبره انرژی: این نوع کالیبراسیون ابزار دقیق شامل دستگاههای اندازهگیری انرژی مانند کالریمترها و محاسبهگرهای انرژی است. در این نوع، دقت و صحت اندازهگیری انرژی بررسی و تنظیم میشود.
گواهینامه رسمی کالیبراسیون ابزار دقیق چیست؟
گواهی کالیبراسیون یا تاییدیه کالیبره به سندی اطلاق میشود که بهصورت کاغذی یا دیجیتال از سوی آزمایشگاههای معتبر صادر میگردد و معمولاً به همراه ابزارهای دقیق ارائه میشود. این مدرک در واقع نشانهای از تضمین کیفیت و دقت اندازهگیری ابزارهایی است که توسط متخصصان و لابراتورهای تولیدکننده تست و کالیبره شدهاند. هدف از این گواهی، اطمینان بخشی به صاحب و خریدار ابزار دقیق است که دستگاه مورد نظر استانداردهای لازم را دارد. در گواهینامه کالیبراسیون، معمولاً اطلاعاتی چون تاریخ کالیبراسیون، نتایج تستها و مشخصات فنی ابزار ذکر میشود. این گواهی به عنوان یک مدرک معتبر در صنایع مختلف، بهویژه در حوزههایی که دقت اندازهگیری اهمیت بالایی دارد، مورد استفاده قرار میگیرد. در یک گواهینامه کالیبراسیون چند عبارت و بخش دیده میشود:
- نام برند سازنده ابزار
- نام موسسه، کمپانی و روش استاندارد (که با توجه به هر کشوری در جهان تفاوت دارد مثل موسسه DKD آلمان، ASME آمریکا، ISO، ISO/IEC/EN، ANSI و…)
- مشخصات دستگاه (مثل مدل، کتگوری ابزار، سریال نامبر و…)
- شماره سریال و بارکد قابل ردیابی گواهی کالیبراسیون
- مشخصات فرد متخصص انجام کالیبره کردن ابزار
- تاریخ انجام کالیبراسیون
- روش کالیبره کردن و تنظیمات ابزار
- جدول پارامترها و اندازههای مختلف اندازه گیری شده با ابزار
- نتیجه نهایی قبول یا رد شدن ابزار در جلوی هر اندازه
- توضیحات فنی متخصص کالیبره
- شرایط محیطی و آب و هوایی تست کالیبراسیون
- نام و امضا متخصص کالیبراسیون
بهترین شرکت کالیبراسیون
بهترین شرکت در زمینه کالیبراسیون، تابان کنترل دقیق است. این شرکت با تجربه و تخصصی که در این حوزه دارد، خدمات کالیبراسیون را به صورت حرفهای و با بالاترین استانداردها ارائه میدهد. تابان کنترل دقیق به کیفیت و دقت در اندازهگیریها اهمیت زیادی میدهد و به همین دلیل، مشتریان زیادی به آن اعتماد کردهاند. این شرکت ابزارهای پیشرفتهای را برای کالیبراسیون تجهیزات مختلف به کار میبرد و به روز بودن تکنولوژیهای خود را مدنظر قرار میدهد. علاوه بر این، تیم متخصص تابان کنترل دقیق، با دانش و مهارت بالا، به مشتریان در انتخاب بهترین راهکارها کمک میکند. این ویژگیها باعث شده تا شرکت کالیبراسیون تابان کنترل دقیق به عنوان یکی از معتبرترین برند ها در این صنعت شناخته شود و بتواند نیازهای متنوع مشتریان را به خوبی پاسخ دهد.
لینک منبع
کسب و کار