علم ستارهشناسی یا نجوم ریشه در کنجکاوی انسانها درباره صور فلکی و کاوش در آسمان شب برای سر در آوردن از چگونگی عملکرد و موجودیت اجرام رازآلود کیهانی مانند ستاره ها دارد. تماشای ستاره ها و حضور آنها در آسمان بهجز جنبه زیباییشناسانه و لذت بصری، از دیگر منظرها هم فوایدی برای انسانها به همراه داشته که در ادامه این بخش از ستاره، به آن میپردازیم.
راهنمایی برای تعیین جهت
در زمانهای گذشته ستاره ها و وضعیت قرارگیری آنها در آسمان به کمک افرادی که گم شده بودند میآمد و آنان میتوانستند با استفاده از موقعیت ستاره ها، جهتیابی نموده یا مسیر سفرهای طولانی خود را با استفاده از این قطبنماهای طبیعی پیدا کنند. البته این مورد تنها فایده ستاره ها برای انسان در زمانهای گذشته نبود؛ برای تعیین فصول و اطلاع از شرایط آبوهوایی هم از مشاهدات مربوط به ستاره ها و چگونگی وضعیت آنها استفاده میشد. امروزه نیز با دانستن علم نجوم میتوان در شرایطی که امکان دسترسی به قطبنما نیست، بهوسیله ستارگان مسیر درست را تشخیص داد.
کمک به دانشمندان و کشاورزان
قبل از اختراع تلسکوپ دانشمندان از حرکت ستاره ها برای تعیین میزان حرکت خورشید و سیارات استفاده میکردند، زیرا معتقد بودند ستاره ها به سیارات چسبیدهاند. در نتیجه آنان با استفاده از بررسی شرایط ستاره ها، وضعیت سیارات را رصد میکردند. دانستن وضعیت خورشید برای کشاورزان هم اهمیت بسیار زیادی داشت و از جمله فواید ستاره ها بود؛ زیرا با در نظر گرفتن آن، بهترین زمان کشت محصول خود را تعیین میکردند.
بیشتر بخوانید: تفاوتهای کلیدی ستاره و سیاره
تدوین تقویم شمسی و میلادی
همانطور که گفتیم، رصد و مطالعه شرایط ستاره ها اخترشناسان را نسبت به وضعیت خورشید مطلع نموده و در نظر گرفتن موقعیت و میزان حرکت خورشید به آنها کمک میکرد تقویم شمسی و میلادی را تا جایی که ممکن بود، دقیق بنویسند. تقویم میلادی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرد، تقویمی خورشیدی است که بر پایه زاویه محور چرخشی زمین نسبت به خورشید و در نتیجه مطالعات حرکات ستاره ها، تدوین شده است.
کمک به تحقیقات و پیشرفت علم
مطالعه درباره ستاره ها و رصد آنها به پیشرفت علم بهخصوص در زمینه فیزیک، زمینشناسی و خود دانش نجوم کمک بسیاری کرده است. با رصد دقیق ستاره ها اطلاعاتی درباره تاریخچه کیهان به دست آمده که به نوبه خود قابل توجه است؛ پیشرفت دانش بشری در خصوص سیاهچالهها، خورشید و سیارات همه به مطالعات قابل توجه در زمینه ستاره ها بستگی دارد و این خود از فواید ستاره هاست.
اهمیت زیباییشناسی
ستاره ها و نحوه قرارگیری آنها در آسمان از زمانهای گذشته تا کنون با ایجاد مناظری چشمگیر و تماشایی در آسمان شب، برای لذت بردن از این زیباییهای طبیعی و گرفتن عکسهای جذاب مورد توجه بوده است. همچنین درخشش ستاره ها در طول تاریخ از جمله منابع الهام برای نویسندگان، شاعران و متفکران در فرهنگهای مختلف به شمار میآید و از این جهت نیز حائز اهمیت است.
لینک منبع
نجوم و اخترشناسی