رهبرمعظم‌انقلاب روز دوشنبه محمد مخبر را به‌عنوان «مشاور و دستیار رهبری» منصوب کردند؛ حکمی که با یک ماموریت ویژه، یعنی «شناسایی نیروهای جوان» و «همکاری با آنان» همراه بود که اقدامی راهبردی در راستای کمک به دستگاه‌های دولتی و اجرایی کشور به‌حساب می‌آید.
ماموریت مهم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مخبر، مبنی بر شناسایی نیروهای جوان و همکاری با آنان در شرایطی است که بررسی‌ها نشان‌دهنده افزایش میانگین سنی مدیران دستگاه‌های مختلف کشور طی دهه‌های اخیر است؛ موضوعی که بیش از هر چیز هشداری درباره حضور کم‌رنگ مدیران جوان و انقلابی در تراز انقلاب اسلامی در ساختارهای اجرایی محسوب می‌شود. در شرایطی که به‌نظر می‌رسد کمبود مدیران جوان تراز انقلاب اسلامی در میان طیف‌های مختلف سیاسی، به پاشنه‌آشیلی برای آنها در هنگامه تشکیل دولت تبدیل می‌شود، رهبرمعظم‌انقلاب طی سال‌های اخیر همواره بر ضرورت توجه ویژه مسئولان کشور به موضوع مهم شناسایی و تربیت نیروهای جوان، مومن و انقلابی تأکید کرده‌اند. براین اساس هم بود که در جریان نخستین دیدار کابینه دولت چهاردهم با رهبرمعظم‌انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مأموریت تحویل دادن ۱۰۰جوان «مومن»، «پرانگیزه»، «انقلابی» و «متعهد» در طول ۴سال پیش‌رو را «کار بزرگ» در کارنامه دولت ارزیابی کردند. در این میان اما، ماموریت ویژه رهبرمعظم‌انقلاب برای مخبر، پیش از هر چیز، از اهمیت «کادرسازی» برای آینده کشور حکایت دارد؛ راهبردی حیاتی که با تربیت مدیران تراز انقلاب اسلامی محقق می‌شود و طی سال‌های اخیر بارها از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مورد تأکید قرار گرفته است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
۶شهریورماه ۱۴۰۳
بیانات در نخستین دیدار هیأت دولت چهاردهم
اگر چنانچه آقای رئیس‌جمهور بتوانند مثلا فرض کنید ۱۰۰جوان مؤمن پرانگیزه انقلابی متعهد را آماده کنند و آخر دولت‌شان همین ۱۰۰جوان را تحویل کشور بدهند، به‌نظر من کار بسیار بزرگی انجام گرفته است. مرحوم شهیدرئیسی در این زمینه توفیقات خوبی داشتند.
۶شهریورماه ۱۴۰۰
بیانات در نخستین دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت سیزدهم
یکی از کارهای مهم در دولت، جوان‌سازی دولت است؛ شما در بدنه دولت و مدیریت میانی از جوان‌های زبده که الحمدلله کم نداریم، هرچه می‌خواهید استفاده کنید؛ این کار، احساس انسداد را در کشور از بین می‌برد.
۱۹دی‌ماه ۱۴۰۰
بیانات در ارتباط تصویری با مردم قم
ما در کشورمان در این ۴۳ سال هر جایی که پیشرفتی داشته‌ایم، حرکت موفقی داشته‌ایم و دست بازی داشته‌ایم، آنجایی بوده است که افراد انقلابی با روحیه، با مجاهدت فعال شده‌اند، وارد میدان شده‌اند، کار کرده‌اند، پیش رفته‌ایم.
۲۱اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰
بیانات در ارتباط تصویری با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی
دولت یک مجموعه وسیعی است که صدها مدیریت مؤثر و تعیین‌کننده در آن وجود دارد و همه اینها می‌تواند به‌اصطلاح میزبان جوان‌های مؤمن و نخبه و انقلابی ما باشد که باید بتوانند در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و اجرا حضور داشته باشند؛ یعنی بایستی بعضی جوان‌ها در بخش‌های تصمیم‌گیری، بعضی در بخش‌های تصمیم‌سازی و بعضی هم در بخش اجرا حضور داشته باشند.
۲۶آبان‌ماه ۱۴۰۰
بیانات در دیدار جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور
برای استفاده از جوان‌های نخبه به مسئولان، وزرا [سفارش می‌کنم]؛ من به دولت قبل [دولت دوازدهم] هم خیلی سفارش می‌کردم -که در یک مواردی هم بی‌تأثیر نبود- به این دولت[سیزدهم] هم همین جور، که از جوان‌ها در مدیریتهای گوناگون استفاده شود؛ حتی در مدیریتهای سطح بالا هم همین جور. من سفارش می‌کنم و ان‌شاء‌الله این کار تحقق پیدا کند، منتها شما جوانان نخبه هم خودتان را باید آماده کنید، جای خودتان را پیدا کنید. خودتان پیدا کنید که در پیشرفت کشور چه نقشی می‌توانید ایفا کنید.
۱۴خردادماه ۱۳۹۹
سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام‌خمینی ره
باید از دشمن نترسید و حرکت کرد و به‌نظر من راهش هم این است که نیروهای جوان حضور داشته باشند؛ آنکه ملاحظه نمی‌کند و نمی‌ترسد و بدون ملاحظه حرکت می‌کند، نیروی جوان است.
۲۲بهمن‌ماه ۱۳۹۷
بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران
مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان و فعالان جوان در همه میدان‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، بین‌المللی و نیز در عرصه‌های دین، اخلاق، معنویت و عدالت باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیت دهند؛ از تجربه‌ها و عبرت‌های گذشته بهره گیرند؛ نگاه انقلابی و روحیه انقلابی و عمل جهادی را به‌کار بندند و ایران عزیز را الگوی کامل نظام پیشرفته اسلامی بسازند.
۳آذرماه ۱۳۹۵
بیانات در دیدار بسیجیان
امام (ره) [با تشکیل بسیج] سرنوشت انقلاب را سپرد به جوان‌ها و هر مجموعه جوانی، هر نسلی، وقتی از جوانی پا می‌گذارد به میانسالی، درواقع این امانت را تحویل می‌دهد به نسل جوان بعد از خودش و این سلسله تمام‌نشدنی است.
۲۳اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۳
بیانات در دیدار مردم استان ایلام
هرجایی که ما به ابتکار و استعداد جوانان‌مان تکیه کردیم، آنجا ناگهان مثل چشمه‌ای جوشید؛ شکوفا شد؛ در قضایای مربوط به مسائل هسته‌ای، در قضایای مربوط به مسائل دارویی، در درمان‌های گوناگون، در سلول‌های بنیادی، در نانو، در این برنامه‌های صنعتی دفاعی، هرجایی ما سرمایه‌گذاری کردیم و به این نیروی جوان، علاقه‌مند، مؤمن و بااخلاص داخلی تکیه کردیم و به او ارج نهادیم، کارمان پیش رفت.
۷خردادماه ۱۳۹۷
بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان
باید عناصر جوان، مؤمن، پرانگیزه و انقلابی در بدنه دستگاه‌ها تزریق شوند.
۳خردادماه ۱۳۹۵
بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین‌ع
کادرسازی برای آینده ازجمله الزام‌های جهاد کبیر است. در این خصوص همه مراکز دانشگاهی و حوزوی به‌ویژه دانشگاه امام‌حسین(ع)، وظیفه و مسئولیت دارند.
۷تیرماه ۱۳۹۱
بیانات در دیدار رئیس و مسئولان قوه قضاییه
تربیت انسان‌های صالح، به‌خصوص برای مناصب مدیریتی، امر خیلی لازم و مهمی است. از حوزه‌ها و از دانشگاه‌ها باید استفاده شود. شخصیت‌های برجسته بحمدالله کم نیستند؛ استعدادهای جوشان در جامعه ما کم نیست. این هم یک مسئله است که باید مورد توجه قرار گیرد. ان‌شاءاللّه برای این، کار شود؛ سرمایه‌گذاری شود؛ برنامه‌ریزی شود.
۱اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۹
بیانات در دیدار جوانان در مصلای بزرگ تهران
دولت، روحانیت، صداوسیما، بسیج، سازمان ورزش کشور، نهادها و مراکز فرهنگی، مسئولیت‌های بزرگی در قبال نسل جوان دارند؛ به‌خصوص در کشوری مثل کشور ما که نسل جوان از لحاظ کمیت، متراکم و گسترده، از لحاظ روحیه، دارای روحیه ایمان، از لحاظ آمادگی، آماده کارهای بزرگ و از لحاظ استعداد، یک مجموعه بسیار بااستعداد است. این استعداد، این کمیت فراوان و این توانایی‌ها، می‌تواند به کشوری مثل ایران در راه‌های تکامل، تعالی و ترقی کمک بزرگی کند.
۱۳بهمن‌ماه ۱۳۷۷
بیانات در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان
کادرسازی‌های امام (ره)، غیراز کادرسازی‌های حزبی بود. امام(ره) جوانان را تربیت می‌کردند و به آنان روحیه خودباوری می‌دادند. از اول هم امام روی جوانان تکیه بخصوصی داشتند و همین هم شد.
۳۰مردادماه ۱۳۹۶
بیانات در دیدار جمعی از مسئولان و فعالان فرهنگی استان‌های یزد و همدان
باید امروز تلاش‌مان را مصروف تربیت دینی و تربیت انقلابی جوان‌ها بکنیم و این جریان عظیم نیروی انقلاب را هم که در بین جوان‌ها خوشبختانه هست، تقویت بکنیم؛ بهشان امید بدهیم؛ بهشان پشتیبانی بدهیم و تقویت بکنیم این جریان را.
۲۰آبان‌ماه ۱۳۹۴
بیانات در دیدار رؤسای دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری
دانشگاه مهم‌ترین تربیت‌کننده مدیران آینده کشور است. خب، از این چه چیزی مهم‌تر؟ شما دارید مدیران آینده کشور را تربیت می‌کنید. اگر خوب تربیت کردید، آینده کشور، خوب اداره خواهد شد؛ اگر نتوانیم خوب اداره کنیم، کوتاهی کردیم، طبعا آینده کشور تحت‌تأثیر همین کوتاهی‌ها قرار خواهد گرفت.
اثرات به‌کارگیری مدیران جوان
رهبرمعظم‌انقلاب طی سال‌های گذشته همواره بر استفاده از جوانان در مدیریت کشور تأکید و اثرات مهمی را نیز برای تحقق این موضوع تبیین کرده‌اند که برخی از این اثرات عبارت است از:
از بین بردن احساس انسداد در کشور
ایجاد حرکت تحولی در ساختارهای مختلف
تسهیل حرکت به‌سوی چشم‌اندازهای انقلاب اسلامی
ذخیره‌سازی ارزشمند برای آینده کشور
تربیت مدیران مجرب و کارآزموده برای آینده
تحقق جوان‌سازی دولت
افزایش جسارت و شجاعت در تصمیم‌گیری‌های راهبردی
فراهم آمدن بستر و شرایط مناسب برای عبور از دشمنی‌ها
مصون ماندن از ضررها و آسیب‌های تجربه شده در گذشته
حرکت بانشاط‌تر در مسیر اهداف نظام
چابک‌سازی ساختار دستگاه‌های اجرایی
شتاب‌بخشی به حرکت‌های تحولی
حکم ویژه رهبرمعظم‌انقلاب برای مخبر
رهبرمعظم‌انقلاب در حکمی محمد مخبر را به‌عنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب و وظیفه ایشان را امتداد سیاست مدبرانه دولت شهیدرئیسی برای شناسایی و به‌کارگیری نیروهای جوان و نخبه جهت کمک به دستگاه‌های مختلف تعیین کردند. متن حکم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن‌الرحیم
جناب آقای دکتر محمد مخبر دام‌توفیقه
با عنایت به خدمات متعهدانه و تأثیرگذار جنابعالی در عرصه‌های مدیریتی و اقتصادی به‌ویژه در دولت شهیدرئیسی و سیاست درست و مدبرانه به‌کارگیری نخبگان و جوانان پرانگیزه و تلاشگر در اجرای طرح‌های گوناگون، شما را به‌عنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب می‌کنم. انتظار می‌رود در امتداد سیاست مزبور، شناسایی نیروهای جوان و همکاری با آنان را با برنامه‌ریزی منطقی، پی گرفته و در کمک به دستگاه‌های دولتی و غیره از آن بهره‌برداری نمایید. توفیقات شما را از خداوند متعال مسئلت می‌کنم.
سیدعلی خامنه‌ای
۲مهر۱۴۰۳
امتیازات به‌کارگیری جوانان در امور مدیریت
محمدحسن قدیری ابیانه- کارشناس مسائل سیاسی
رهبرمعظم انقلاب در دیدار با رئیس‌جمهور به موضوع پرورش نیروهای نخبه و جوان تأکید داشتند تا نیروها دوران کارآموزی را طی کنند و پس از کسب تجربه، در آینده مسئولیت‌های مهم را به عهده بگیرند. در همین راستا، محمد مخبر در ادامه سیاست‌های درست دولت شهید رئیسی مأموریت تربیت و شناسایی نیروهای جوان را به عهده گرفتند تا افرادی را به همین منظور تربیت کنند. این حکم موجب خشنودی نیروهای جوانی که قصد خدمت به کشور را دارند، شد.
مأموریت رهبر معظم انقلاب که به آقای مخبر واگذار شده، مأموریت بسیار مهمی است؛ چراکه موضوع جوانگرایی و تربیت نیروهای جوان از موضوعات اصلی و مهم امروز کشور است. البته این حکم از فلسفه وجودی دانشگاه‌ها برای تربیت دانشجویان در راستای پذیرش مسئولیت‌های حساس چیزی کم نمی‌کند و دانشگاه‌ها نیز باید کادرسازی و نخبه‌پروری را دنبال کنند. امیدواریم رئیس‌جمهور نیز از نیروهایی که پرورش داده می‌شوند برای پیشبرد اهداف دولت در چارچوب نظام استفاده کنند. در رده‌های بالا جای تجربه‌آموزی نیست. قرار نیست افرادی بیایند و با سیاست آزمون و خطا پیش روند، چون باید از آزمون و خطاهای قبلی درس گرفته باشند. همچنین جوانان باید پرورش داده شوند و توانایی لازم را برای مسئولیت‌پذیری کسب کنند؛ چراکه انرژی و توان بیشتری دارند؛ در کار سالم‌ترند و فساد در آنان کمتر است. حضور نیروهای جوان پرورش‌یافته در دستگاه اجرایی بستگی به رئیس‌جمهور دارد که از این نیروها استفاده کند یا خیر. متأسفانه در برخی از دستگاه‌ها نیروهای باتجربه کنار گذاشته شده و افرادی که در بحران‌های سیاسی کشور مشارکت داشتند منصوب شده‌اند. به هر حال اگر دولت چهاردهم از این فرصت استفاده کند، به پیشبرد اهداف خود دولت نیز کمک خواهد شد. نکته پایانی اینکه بازه زمانی مأموریت مخبر صرفا منحصر به این دولت نیست و موضوع تربیت جوانان و شناسایی افراد توانمند در میان آنان برای آینده و دولت‌های بعدی هم می‌تواند حائز اهمیت باشد.
نیروی جوان؛ مهارکننده شرایط غیرعادی
محمدصادق کوشکی-استاد دانشگاه
نیروی انسانی در هر جامعه مانند یک رودخانه جاری است. رودخانه همواره باید از منبعی تغذیه شود؛ وگرنه به بستری خشک بدل خواهد شد. همانطور که عده‌ای از افراد باسابقه و باتجربه پس از مدتی خدمت، بازنشسته و یا به دلایل دیگری مثل فوت از گردونه خارج می‌شوند نیاز است چرخه دستگاه‌های مختلف یک ورودی مشخصی داشته باشد؛ این از بدیهیات امور است.
مقوله جوانگرایی، اقدامی در راستای نیازهای کشورمان است. این قبیل نیازهای ما فوق‌العاده و متفاوت با ساختارهایی هستند که به یک ثبات قطعی رسیده‌اند. برخی از نظام‌های سیاسی جهان عمری به درازای ۳سده یا بیشتر دارند که طی گذشت این مدت ساختارهای آنان به یک ثبات قطعی رسیده‌اند و نیازهای اینان در حالت فوق‌العاده قرار ندارند اما عمر نظام سیاسی کشور ما تنها چهل و اندی سال است و چون تا به حال با حالت‌های غیرعادی و فوق‌العاده مواجه شده است، در آینده هم احتمال این تقابل و مواجهه‌ها وجود دارد. طبیعتا برای مواجهه ارکان‌های حاکمیتی کشور با این حالات فوق‌العاده، نیازمند نیروهای باانگیزه و پرتلاشی هستیم که چنین خصوصیات و ویژگی‌هایی اغلب در جوانان کشور دیده می‌شود تا افراد مسن و البته با تجربه. در طول دوران دفاع‌مقدس و پس از آن در برهه‌هایی، آمیزه‌ای از نیروهای باتجربه، محتاط و محافظه‌کار در کنار نیروهای باانگیزه، خستگی‌ناپذیر و البته کم‌تجربه حضور داشتند. این ترکیب در جاهایی که به خوبی چیدمان و استقرار یافت، خروجی‌ها و نتایج خارق‌العاده‌ای داشت؛ مثل پیشرفت در صنعت هوافضای کشور. در موضوع هوافضا، نسل اول سازنده‌های پهپادها و موشک‌های ایرانی در کنار نسل جوانی قرار گرفت که این ساختارها و فناوری فضایی فعلی را بنیان گذاشتند. شاید اگر این ترکیب رخ نمی‌داد ما در حال حاضر نمی‌توانستیم به پیشرفت‌ها و دستاوردهای هوافضایی دست یابیم.
موضوع تأکید بر جوانگرایی و تربیت آنان از آن رو مهم است که عده‌ای گمان کردند ما در بحث ساختاری به یک ثباتی رسیده‌ایم و در حال حاضر می‌توانیم به سمت نیروهای مسن ۵۰سال به بالا رو بیاوریم. این درصورتی است که این قبیل مدیران نمی‌توانند در مواقع فوق‌العاده کار را به آن شکلی که لازم است به ثمر بنشانند و آن نگرش محاسبه‌گرایانه و محتاطانه که ویژگی نسل ۵۰سال به بالاست، پاسخگوی شرایط غیرعادی کشور نخواهد بود.
به‌طور مثال در سال۹۸ درپی جاری شدن سیل در مناطق غربی کشور، ۲گروه به شکل موازی مشغول ساخت‌وساز منازل سیل‌زده شدند: اول، نیروهای جهادی و دوم، گروه‌های دولتی تابع وزارت مسکن. نیروهای جهادی همان افراد جوان باانگیزه بودند و گروه‌های دولتی، تابعی از مدیران مسن و ۵۰سال به بالا. نتیجه آن شد که نیروهای جوان جهادی ساخت‌وساز چندهزار واحد مسکونی را به سرانجام رساندند؛ درصورتی که گروه وابسته به وزارت مسکن کمتر از ۱۰۰واحد مسکونی تحویل داد. این مثال به خوبی بیانگر نیاز کشور ما به آمیزه‌ای از نیروهای جوان، باانگیزه و با نشاط با نیروهای خردگرای کهنسال و باتجربه در مواجهه با شرایط فوق‌العاده و غیرعادی است که ماهیت نظام‌هایی چون نظام ماست.
تقویت مدیریت کشور با حکم رهبر معظم انقلاب برای مخبر
عباس سلیمی نمین-کارشناس سیاسی
حکمی که توسط رهبرمعظم انقلاب به محمد مخبر ابلاغ شد، یک اقدام مدنی است. شناسایی جوانان بااستعداد، رشد آنان و ایجاد زمینه جذب در دستگاه‌های مختلف، می‌تواند کار مؤثری باشد و این اقدام درواقع یک پشتیبانی غیرمستقیم است که می‌تواند جایگاه‌های اجرایی در سال‌های آینده را تقویت و از توانمندی‌های شناسایی شده به نفع اداره کشور استفاده کند. موضوع شناسایی نیروهای جوان و تربیت آنان، در بسیاری از کشورها مسئولیت احزاب است که نیرو را جذب و پس از تربیت، به بدنه اجرایی تزریق کنند، اما در کشور ما حزب تمام‌عیار وجود ندارد؛ چرا که احزاب صرفا نیمی از کارکرد خود را واقف هستند. خوشبختانه این حکم می‌تواند تأثیرات خوبی داشته باشد اما منوط به این است که جوانان با سلایق مختلف جذب شوند و امیدوارم محمد مخبر برای جذب و تربیت جوانان، نگاه کلانی داشته باشد و افراد با دیدگاه‌های سیاسی مختلف به‌کارگیری شوند و از حمایت رهبر معظم انقلاب در این حوزه به خوبی استفاده کنند. در دولت شهید رئیسی توجه به جوانان به خوبی دنبال شد و اگر آقای مخبر در این مسئولیت نگاه فراجناحی داشته باشد، می‌توان از این طریق مدیریت کشور را برای سال‌آینده تقویت کرد.
نیروی جوان؛ شتاب‌دهنده پیشرفت کشور
منصور حقیقت‌پور- نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی
نیروهای جوان کشور از ظرفیت و توانایی‌هایی برخوردارند که می‌توانند به‌عنوان شتاب‌دهنده در امور اجرایی و علمی کشور شناخته شوند. این فرصت نیروی جوان اگر در مسیر صحیح قرار گیرد می‌تواند موجبات پیشرفت کشور را به نحو شایسته فراهم سازد.
تدوین و برقراری یک برنامه منسجم و هماهنگ از ضروریات امروز کشور است. لازم است که جوانان و نوجوانان از دوران مدرسه و دانشگاه مورد ارزیابی و بررسی قرار گیرند و نخبگان جدا شوند. با سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت روی این جوانان مستعد و نخبه می‌توان آنان را برای آینده کشور تربیت و آماده کرد تا در صورت نیاز با حضور خود در سطوح مختلف نظام جمهوری اسلامی مسیر خدمت را طی کنند. موضوع مهم دیگر این است که لایه به‌کارگیری جوانان تنها در سطح سخت‌افزار نیست و در ابعاد نرم‌افزاری هم می‌توان از ظرفیت و استعداد جوانان بهره برد. انگیزه جوانی در سطوح مختلف بروز و ظهور می‌کند؛ لذا نباید آنان را صرفا برای پیشبرد نقشه‌های سایر افراد به‌کار گرفت؛ بلکه باید از نبوغ و تفکر آنان هم استفاده کرد. تزریق نیروی جوان اگر به این شکل باشد، وضعیت رخوت نیروی انسانی کشور می‌تواند تا حد زیادی حل شود و بسامان برسد. حضور نیروی جوان بهتر است همراه با افراد باتجربه و کارکشته باشد؛ به این شکل که این جوانان پیشران و افراد صف اول در امور به‌حساب بیایند و در کنار آنان هم افرادی که سابقه و تجربه بالایی دارند به مشورت و توصیه مشغول شوند تا مسیر به شکل بهتری طی شود.
